هرداستانی روایت دارد اما،هر روایتی داستان نیست.
به روایت خلاقه ، داستان گفته می شود.
مثال:
علی و احمد رفتند. «این یک روایت صرف است»
اما....چرا رفتند؟ کجا رفتند؟ کی باز می گردند؟و.....؟
پاسخ به سئوالات بالا یک روایت صرف و بدونه خلاقیت را به داستان تبدیل می کند . در اصل چه طرح سئولاتی که نویسند طرح میکند و چه پاسخ هایی که او به آنها می دهد ،یا اصلا پاسخی برایش نمی دهد.این شکل گرفتن داستان است .
روایت دارای گونه ها ی مختلف است که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد.
روایت کردن . [ رِ ی َ ک َ دَ ] (مص مرکب ) از قول کسی سخن یا خبری گفتن . نقل کردن . (ناظم الاطباء). نقل کردن گفته ٔ کسی . از گفته ٔ دیگری به غیبت او نقل کردن : اثر، اثارة؛ روایت کردن . (تاج المصادر بیهقی ) (دهار) : اردشیر بابکان بزرگتر چیزی که از وی روایت کنند آن است که وی دولت ِ شده ٔ عجم را بازآورد. (تاریخ بیهقی
شاید به زبانی عامیانه تر میتوان گفت که روایت به مانند یک ابزار است برای شیوه بیان.ابزاری که در هر گونه هنری شکل کاربردی خود را دارد .اما تفاهم در همه هنرها شیوه بیان وابزار مورپ استفاده است.
روایت به مانند یک پنجره است که راوی موضوع برای بیان آن به سوی جهان داستان باز می کمد تا بتواند مخاطب را با آن آشنا وهمرا سازد.
در کنار بیان، استدلال، توصیف روایت نیز جزء چهارم شیوه بیان در کلام تعریف می‌شود در تعریف دقیق تر روایت شیوهٔ قصه نویسی است که در آن راوی مستقیماً با خواننده ارتباط برقرار میکند.
داستان‌ها یک جنبهٔ پر اهمیت فرهنگ به شمار می‌آیند. بسیاری از کارهای هنری واکثر کارهای ادبی داستان می‌گویند در حقیقت بشریت از داستان‌ها شکل گرفته‌است.
داستان‌ها خاستگاه باستانی دارند که در فرهنگ‌های مصر باستان، یونان باستان، چین و هندوستان وجود دارند. داستان‌ها یک مولفه بارز از ارتباطات انسانی است که به عنوان تمثیل و نمونه برای روشن کردن اهداف مورد استفاده قرار می‌گیرد. داستان سرایی احتمالاً یکی از ابتدایی ترین فرم‌های سرگرمی است. روایت همچنین ممکن است به پروسه‌های روان شناختی شخصی، حافظه و معنا سازی اشاره کند.
روایت جنبه دوگانه دارد اول ارتباط او با نویسنده :استفاده نویسنده از این ابزار برای گشودن دریچه ای به جهان داستان که بر اساس هزاران چیز کوچک و بزرگ که مربوط به نویسنده است در آن بکار برده می شود از نحوه تربیت نویسنده تا جهان بینی تا معلو مات و چه وچه..که در شکل گرفتن داستان نقش پیدا می کنند برای نگاشته شدن و ارائه روایت به وسیله نویسنده .حتی در روابط اجتماعی رو زانمان مشاهده می کنیم که مثلا یک جوک را شخصی بقدری زیبا و با آب طاب بیان می کند که ما تا ساعتها که هیچ حتی شاید در تمان زندگیمان هر زمان که آن را بشنویم از خنده روده بر می شویم .
اما همین جوک را شاید شخص دیگری وقتی بگوید نه ما را به خنده می اندازد نه حتی ثانیه ای در ذهنمان باقی می ماند .در صورتی که آن جوک همان بوده اما مهم نحوه روایت آن توسط فلان شخص بوده است.
پس بهتر است بگوییم روایت نحو زاویه دید در راستای تبدیل به داستان است.
روایت در لغت به معنای گفتن ونقل کردن،خبر یا حدیث یا سخن گفتن از کسی یا داستان گویی است.
زاویه دید :» نمایش رابطه نویسنده با داستان،طریقه نقل و ارائه داستان است.(چگونه داستان نوشته شود)
زاویه دیدها :»
۱=» اول شخص
۲=» دوم شخص
۳=» سوم شخص در مقام دانای کل
«««««««««««««««««««««««««««««««««
۱»راوی قهرمان»( مثل رمان همسایه ها احمد محمود
۱» زاویه دید اول شخص
د. ۲» راوی ناظر. »(دندان گرگ جمال میر صادقی)
سودمندی این شیوه » جذاب و شیرین
معایب. »داستان را در حدگزارش و مقاله تنزل می دهد.داستان را شبیه خاطره،واقعه پردازی (رپرتاژ)وشرح حال می کند
زاویه دید اول شخص را به تک گویی مطلق و درونی،تک گویی نمایشی وخود گویی یا حدیث نفس تقسیم کرده اند.در این شیوه داستان برحسبزمان تقویمی می آیند.و حوادث بر اساس توالی زمانی و پی در پینقل می شود.
۲»زاویه دید دوم شخص» در زمان حال صورت می گیرد .روایت به این شیوه ممکن است ژورنالیستی و گزارشی باشد.
مثال»رمان،یک مرد اوریانا فالاچی.داستان بلند آئورا کارلوس فوئنتس.
۳»زاویه دید سوم شخص» نگان خدا گونه و از بالا .دانای کل یا عقل کل
در این شیوه فکری بر تر و از خارج،شخصیت های داستان را رهبری می کند.در حکم خداییست که از گذشته حال و آینده شان با خبر است.
مثال» جنگ و صلح،جنایت و مکافات،بابا گوریو
زاویه دید دانای کل محدود به ذهن یک نفر،شایع ترین و معتبرترین شیوه در داستان نویسی ، از دل همیم شیوه می آید.هنری جیمز با بهبود بخشیدن به آن تکنیک جریان سیال ذهن را به وجود آورد.
ابوذر مسائلی .....ادامه دارد.......
- ۹۴/۰۹/۲۱